در واقع جنگ‌طلبان آمریکایی از هیچ تلاشی برای تشویق پلوسی برای سفر به تایوان دریغ نمی‌کنند، چون طراحان نظامی این کشور تایوان را یک سکوی راهبردی مهم برای حمله به چین می دانند. این جزیره همچنین یک دارایی اقتصادی کلیدی است و تخمین زده می شود که ۹۲ درصد از تراشه های نیمه هادی پیشرفته جهان را تولید می کند.
وی با بیان اینکه به لحاظ تاریخی بی‌تردید تایوان جزئی از چین است، احتمال بهره‌گیری آمریکا از مناقشات مرزی و ایجاد درگیری نیابتی را رد کرد و گفت: به نظر نمی‌رسد هیچ یک از طرفین به سمت گزینه جنگ بروند، چرا که همه طرف‌ها متوجه هزینه‌های وحشتناک این درگیری هستند. برای کشورهای منطقه، هزینه‌های درگیری احتمالی با کشوری که ابرقدرت جهانی است که توان اتمی هم دارد، پیشاپیش روشن است. بنابراین این تنش‌ها مدیریت می‌شود، اما تلاش می‌کنند تا جایی که ممکن است قدرت چین را محدود کنند و اجازه نفوذ بیشتر ندهند.
خبرگزاری رویترز گزارش داد که رئیس مجلس نمایندگان آمریکا که قرار بود تور آسیایی خود را در ماه آوریل (فروردین) انجام دهد، بالاخره امروز این سفر در راس یک هیات عالی رتبه پارلمانی به منطقه اقیانوس هند و اقیانوس آرام آغاز کرده است که ظاهرا شامل سنگاپور، مالزی، کره جنوبی و ژاپن می شود.
وی در ادامه با تظاهر به احترام اصل چین واحد مدعی شده بود: “ما با سیاست چین واحد موافقیم و آن را امضا کرده ایم. اما این مسئله که می توان تایوان با استفاده از زور گرفت، جایز نیست. “
آنچه اعلام “گردش به‌سوی شرق آسیا” در پی داشت، افزایش تعامل با کشورهای در حال توسعه در منطقه در کنار افزایش تحریک‌گری آنها بود. اکنون دولت بایدن این تحریک‌گری را دوچندان کرده و راهی را دنبال می‌کند که از سوی برخی ناظران پیگیری برای پدید آوردن “ناتوی آسیایی” تفسیر می‌شود. درست شبیه تشکیل ناتو در سال ۱۹۴۹ (۱۳۲۸) که گسترش غیرمسئولانه و ستیزه‌جویانه آن به اروپای شرقی امروز سبب درگیری کنونی میان روسیه و اوکراین شد.
طبق گزارشات، آمریکا ناوهای جنگی اش را در دریای جنوبی چین مستقر کرده است؛ چون واشنگتن در حال تقویت بخش نظامی تایوان است و تلاش می کند چین را به سمت انجام اقدام نظامی به منظور تضعیف و بی ثبات کردن رقیب خود سوق دهد. بنابراین سفر خانم پلوسی به منطقه و حاشیه های مرتبط به آن می رود که به تدریج به یکی از مسائل اصلی شرق آسیا بدل شود.
این توافقنامه نظامی بین استرالیا، بریتانیا، و ایالات متحده گامی بلند و بشدت اثرگذار برای نظامی کردن منطقه است. بر اساس این توافقنامه، ایالات متحده و انگلیس، به‌رغم نگرانی‌های جهانی در مورد گسترش جنگ‌افزارهای هسته‌ای به استرالیا کمک خواهند کرد تا ناوگانی از زیردریایی‌های هسته‌ای بسازد.
بدون شک تشکیل “ناتوی آسیایی” و هرگونه رویارویی نظامی میان چین و آمریکا ولو بر سر جزیره تایوان به ضرر کشورهای ضعیف منطقه و جهان خواهد بود، همانگونه که نمی تواند تاثیر جنگ اوکراین بر همه کشورها را نایده گرفت، نه تنها هر دو کشور قدرت هسته‌ای به‌شمار می‌روند، بلکه هر دو کشور قدرت‌های اقتصادی نیز هستند. پیامدهای چنین درگیری‌ای بسرعت در سراسر جهان گسترش خواهد یافت و نظامی‌سازی فزاینده آمریکا یکی از خطرناک‌ترین و نغیرمسئولانه‌ترین فراگردهای جهان امروز است.
برخی تحلیلگران ریشه این اقدامات اخیر آمریکا در منطقه را در سیاست قدیمی تر این کشور برای اجرای برنامه راهبردی به اصطلاح “گردش به سوی شرق آسیا” می دانند که در سال ۲۰۱۲ توسط باراک اوباما رئیس جمهوری وقت آن کشور طراحی شده بود.
تحلیلگران معتقدند با توجه به سیاست آمریکا مبنی بر فشار حداکثری به چین، این سفر به نوعی طرحی برای ایجاد یک چالش جدی برای چین است. این سفر در واقع آغازی بر یک طرح آمریکا در میان مدت یا دراز مدت است که براساس آن هویت مستقلی برای تایوان تعریف شده و در نهایت با کمک هم پیمانان آمریکا قرار است نوعی از رسمیت و عضویت در سازمان ملل متحد را برای تایوان تعریف کنند.
یادآوری می شود، بعد از این تماس تلفنی، دیمیتری پسکوف سخنگوی دفتر رئیس جمهوری روسیه فورا حمایت مسکو را از پکن اعلام کرد. وی در جمع خبرنگاران تاکید کرد: “روسیه به حاکمیت و تمامیت ارضی چین احترام می گذارد، هیچ کشوری در جهان نباید این حق را داشته باشد که این موضوع را زیر سوال ببرد و این موضوع منجر به یک بحرانی جهانی خواهد شد. “
البته در ژوئیه ۲۰۱۴ و ۲۰۱۸، یک کشتی چینی نیز در منطقه فراتر از ۱۲ مایلی آمریکا در نزدیکی جزایر آمریکایی هاوایی تمرین دریایی انجام داده و مورد انتقاد شدید آمریکا قرار گرفته بود. اما آنچه در باره تایوان در حال رخ دادن است ابعاد عمیق تری دارد و دو کشور چین و امریکا را به وضوح در مسیر رقابتی فزاینده ای هدایت می کند.
اکنون سوال اصلی این است که آیا این اقدامات آمریکا منجر به رویارویی آشکار می‌شود؟ استفاده از اصطلاح «آب‌های بین‌المللی» توسط مقامات امریکا وضعیت را پیچیده‌تر و فرصتی را برای چین ایجاد کرده است تا حقوق این کشور و دیگران را در تنگه تایوان مخدوش کند.
به گزارش خبرگزاری “شینهوا”ی چین، شی روز پنجشنبه به همین دلیل در یک تماس تلفنی دو ساعته با جو بایدن همتای آمریکایی اش گفت: “اگر با آتش بازی کنید، می سوزید. امیدوارم طرف آمریکایی این مساله را به وضوح درک کند. “
به اعتقاد پکن، این سفر نقض سیاست چین واحد تلقی می شود که به موجب آن آمریکا از سال ۱۹۷۹میلادی تایوان را به عنوان یک کشور به رسمیت نشناخته است.
اگرچه رئیس پنتاگون ادعا کرد که آمریکا قصد ندارد نمونه آسیایی ناتو را علیه چین تشکیل دهد و به تقابل علاقه ای ندارد، اما بعدا در یک کنفرانس خبری در کالیفرنیا گفته بود:” نه، ما به دنبال نسخه آسیایی ناتو نیستیم و تلاشی برای ایجاد یک ائتلاف ضد چینی نداریم. ما از کشورها نمی خواهیم که بین آمریکا و چین انتخاب کنند. ”
با وجود اینکه بایدن در گفت وگو با شی بار دیگر تاکید کرد که سیاست چین واحد آمریکا تغییر نکرده و نخواهد کرد و واشنگتن از «استقلال تایوان» حمایت نمی‌کند، اما موضع گیری های سیاسی به این موضوع در هیات حاکمه آمریکا از میان مقامات حزب رقیب بایدن و حتی هم حزبی های او همچنان نشان از تقویت نوعی ادبیات جنگ علیه چین است.
همه این اقدام‌ها در کنار هم ناظران را نگران کرده است که توافقنامه‌های کواد و آکوس پیش‌نمونه ناتوی جدید آسیایی است و این اقدام‌ها نظامی‌سازی کردن رقابت اقتصادی و دیپلماتیک میان چین و امریکا تلقی می‌شود، درست همانگونه که ناتو رقابت میان ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی را نظامی‌سازی کرد.
به رغم هشدارهای مکرر پکن، پلوسی و هیات همراه وی تور آسیای شرقی شان را آغاز کردند و به عمد گزینه فرود در تایوان را باز نگه داشتند. طبق برنامه سفر پلوسی که در رسانه های آمریکایی انعکاس بیشتری دارد، کشورهای مقصد سفر او جملگی متحدان آمریکا در برابر چین تلقی می شوند و تایوان نیز به عنوان توقفگاه احتمالی پلوسی در نظر گرفته شده است.
گزارش ها حاکی است که آمریکا در این بحران سازی اتحادیه اروپا را نیز با خود همراه کرده است، چرا که “ماری گابریل اینایشن فلایش” مدیر دبیرخانه امور اقتصادی در وزارت خارجه سوئیس دیروز در گفت‌وگو با روزنامه “نویه زورشر زایتونگ” کشورش در پاسخ به این سوال که آیا در صورت حمله چین به تایوان، سوئیس نیز در اعمال تحریم بر پکن با اتحادیه اروپایی همراهی خواهد کرد، گفت: من قویا اعتقاد دارم که ما چنین تحریم‌هایی را به مرحله اجرا در خواهیم آورد.
با این وجود نظامیان آمریکایی قبل از رسیدن پلوسی به تایوان یک رزمایش نظامی در نزدیکی این جزیره متعلق به چین برگزار کردند، تا جایی که “مایکل مک کال” سناتور جمهوریخواه ارشد کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا روز چهارشنبه تایید کرد که تایوان نقطه شروع برنامه ریزی شده برای این سفر است و پلوسی از وی و “گریگوری میکس” رئیس کمیته نیز دعوت کرده است تا او را در سفر به تایپه همراهی کنند.
آنها تنگه تایوان را بهانه قرار داده و با ادعای اینکه این تنگه متعلق به چین واحد جزو آب های بین المللی است، می گویند که کشتی ها و هواپیماهای نظامی غیرچینی باید در این تنگه از جمله بخشی از آن که چین از آن به عنوان منطقه اقتصادی خود نام می‌برد. تردد داشته باشند.
در هر صورت ظاهر تحولات اخیر نشان می دهد که آمریکا همانگونه که در بحران اوکراین دخالت کرد، به خوبی می داند که در تایوان نیز حزب «دموکراتیک پیشرو» بحث استقلال‌طلبی و راهبرد حضور در جبهه غرب به رهبری آمریکا را دنبال می‌کند و حزب ملی‌گرا که اکنون قدرت را در دست ندارد، قائل به این سیاست نیست.
برخی از تحلیگران معتقدند که آمریکا با سیاست “گاهی به میخ و گاهی به نعل” زدن، قصد دارد سرنوشتی شبیه اوکراین را برای تایوان رقم بزند و همانگونه که تاکنون سعی کرد در میان سیاستمداران اوکراین اختلاف بیاندازد، تلاش می کند در سیاست داخلی تایوان نیز دستکاری کند.
برخی از تحلیلگران نیز معتقدند که آمریکا با بازی از دو کارت اوکراین و تایوان قصد دارد دو رقیب قدر اقتصادی و نظامی روسیه و چین را از میدان رقابت های جهانی خود به در کند.
زمستان سال گذشته بود که “لوئید آستین” وزیر دفاع آمریکا ضمن اعلام حمایت کشورش از تایوان و در عین حال اوکراین، تاکید کرد «ایالات متحده به همکاری‌های خود با تایوان به منظور افزایش توان دفاعی این کشور ادامه می‌دهد و در عین حال نگران اتفاقاتی است که در مرزهای روسیه با اوکراین رخ می‌دهد و آماده است آنچه را که برای دفاع از قلمرو مستقل خود نیاز دارد، به کی یف ارائه دهد.»
بااین‌حال، به‌نظر می‌رسد آمریکا امروزه با توجه به رشد اقتصادی چین در راستای بخشی از سیاست خارجی خصمانه و نظامی‌گرایانه‌اش، مسیر جدیدی را پی می گیرد، از جمله در سال ۲۰۱۷ ( ۱۳۹۶) در واکنش به چین به گفت وگوهای چهار جانبه امنیتی یا کواد (به اختصار چهارجانبه) را که پیش از این در سال ۲۰۰۸ (۱۳۸۷) فروکش کرده بود جانی دوباره بخشید.
به اعتقاد کارشناسان، امریکا و سایر قدرت‌های دریایی احتمالاً به اعمال آزادی دریانوردی و پرواز در تنگه تایوان ادامه خواهند داد تا نشان دهند که با مخالفت‌های غیرقانونی چین موافقت نمی‌کنند.
اگرچه در بیانیه دفتر خانم پلوسی در خصوص این سفر به جزیره تایوان متعلق به چین به عنوان مقصد سفر او اشاره ای نشده است اما آمده است: هدف اصلی این تور آسیایی بررسی مسایل امنیت منطقه ای، مشارکت اقتصادی و حاکمیت دمکراتیک در میان کشورهای منطقه است.
شکی نیست که یکی از دلیل‌های جنگ اوکراین، تا حدی، نیاز ایالات متحده به کشاندن اروپا به‌زیر یوغ پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) بوده است تا اروپا فرصت همکاری با آسیا، به‌ویژه با روسیه و چین، را نداشته باشد، این بار نیز قصد دارد با تشکیل “ناتو”ی آسیایی و یا کشاندن کشورهای آسیایی در یک ائتلاف جدید، راه آنها را از چین جدا کند.
یکی دیگر از رویدادهای مهم که باید از آن یاد کرد اعلام توافقنامه آکوس ( AUKUS ) در سپتامبر ۲۰۲۱ / شهریور- مهر ماه ۱۴۰۰ است.
این کارشناس مسائل آمریکا یادآور شد: آمریکا متوجه این مسئله هم هست که موقعیت چین مانند روسیه نیست. چین کشوری است که ۱۷ تریلیون دلار تولید ناخالص ملی دارد و دارای اقتصاد بزرگی است. قدرت اقتصادی، جمعیت و دیپلماتیک بیشتری در مقایسه با روسیه دارد و نمی‌توان به سادگی با آن برخورد کرد. تحریم‌هایی که علیه روسیه اعمال شده، نمی‌تواند به سادگی در برابر چین اجرا شود. بنابراین آنچه آمریکا در رابطه با تایوان و آبراه تنگه آن دنبال می‌کند، بیشتر اعمال فشار و بازی با کارت‌ها است.
این سه کشور همچنین توافق کردند که در زمینه فناوری‌های دیگری مانند جنگ‌پردازی‌های اَبَرصوتی، ضد اَبَرصوتی و اینترنتی با یکدیگر همکاری کنند.
کواد که متشکل از عضویت کشورهای استرالیا، هند، ژاپن، و ایالات متحده است، سازمانی نظامی بوده که اغلب از آن با نام “ناتوی کوچک‌تر” در آسیا یاد می‌شود. کشورهای عضو به طور منظم با هم تمرین‌های نظامی برگزار می‌کنند و رهبران نظامی کشورهای عضو برای هماهنگی با یکدیگر در قالب به اصطلاح گفت وگوهای کواد دیدار دارند و حتی کشوری مانند برزیل و رژیم اسرائیل را نیز از خارج از منطقه به عنوان عضو ناظر پذیرفته اند.
امریکا با این برنامه توجه‌اش به خاورمیانه را کم‌تر و به شرق آسیا بیشتر می کند. عامل شتاب‌بخش اصلی در این تغییر سیاست، بیم از خیز نیرومند جمهوری خلق چین است. امروز نیز سیاستمداران آمریکایی به چین هشدار می دهند که اگر اقدامی در مورد تایوان انجام دهد، با پاسخ نظامی ایالات متحده روبرو خواهد شد.
با این وجود اگرچه برخی از تحلیلگران احتمال بروز درگیری نظامی میان چین و آمریکا بر سر تایوان و تنگه آن را قطعی می دانند، اما همچنان باید منتظر باشیم و ببینیم اقدام بعدی هر یک از دو کشور چه خواهد بود.
